مصاحبه با رئیس مرکز تعاملات بین‌الملل؛ حضور شرکتهای فناور ایران در کشور ازبکستان
هیئت بلندپایه ایرانی متشکل از مقامات حوزه علم و فناوری با همراهی 40 شرکت فناور ایرانی به دعوت رسمی دولت جمهوری ازبکستان هفته آتی به تاشکنت سفر کرده تا در مسیر توسعه همکاری‌های علمی و فناوری بین دو کشور گام موثری برداشته شود.
در خلال حضور هیئت ایرانی در تاشکنت، علاوه بر دیدار‌های رسمی بین مقامات عالی‌رتبه دو کشور با هدف بستر‌سازی زمینه‌های توسعه همکاری‌های علمی و تبادل فناوری بین دو کشور، با برنامه‌ریزی صورت گرفته توسط وزارت توسعه نوآوری ازبکستان (Ministry of Innovative Development ) قرار است که در تاریخ ۲۰ جولای (29 تیر) به میزبانی این وزارتخانه نخستین کنفرانس علم و نوآوری ایران-ازبکستان (Uzbekistan- Iran Science and Innovation Forum) به همراه نشست تجاری-فناوری بین شرکتهای ایرانی و ازبکستانی (B2B Meetings) برگزار گردد.
شایان ذکر است که در این روز در قالب نمایشگاهی محصولات فناورانه شرکتهای دانش‌بنیان ایرانی و فناوران ازبکستانی به نمایش در خواهد آمد تا طرفین با ظرفیت‌ها و دستاورد‌های یکدیگر در حوزه‌هایی چون کشاورزی، دامپروری، سلامت و تجهیزات پزشکی و … آشنا شده و تبادل فناوری و توسعه روابط تجاری را رقم زنند.
از این رو پیش از اعزام هیئت تجاری-فناوری ایران به ازبکستان برای شناخت بیشتر اکوسیستم علم و فناوری در ایران و نیز اهداف این سفر مهم، گفتگویی با آقای مهندس قلعه نوی، رئیس مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران داشتیم که در ادامه گزیده‌ای از آن را می‌خوانید.
نگاهی به اکوسیستم نوآوری و فناوری در ایران:
مدتی است در ایران اکوسیستمی بر پایه نیروی انسانی متخصص از دانشگاه داخل کشور یا از دانشگاه‌های خارج از کشور بوجود آمده که با المان‌های مختلفی که دارد، باعث توسعه و رشد حوزه علم و فناوری در ایران شده است. طبیعتا برای موثرواقع شدن این نیروی انسانی نیاز به ابزارهایی است.
این ابزار عبارتند از:
- شرکتهای فناور، استارتاپ‌هایی که می‌توانند تشکیل شوند و حوزه های صنعتی‌ای که می‌توانند به آن ورود پیدا کنند و باعث توسعه و ارتقا آن فناوری و صنعت بشوند.
- نیروی متخصص و صندوق‌های پژوهش-فناوری که کار VC انجام بدهند.
- کارخانه نوآوری
- مراکز نوآوری
- پارک‌های علم و فناوری
- شرکتهای مختلف صنعتی
برای راه‌اندازی استارتاپ توسط نیروهای انسانی نیاز است که این ابزارها به آنها کمک کنند تا بتوانند ایده، تفکر و طرحی که در ذهن دارند را به عرصه ظهور برسانند. به بیان دیگر اکوسیستم مذکور باید بتواند نیازها و مشکلات داخلی را مرتفع نماید و به نحوی در خدمت اقتصاد باشد تا بتواند اقتصاد کشور را از اقتصاد نفتی به اقتصادی بر پایه دانش و فناوری تبدیل کند. در مرحله بعد وارد بازارهای بین‌المللی شده و در مسیر توسعه به سمت صادرات و همکاری‌های بین‌المللی حرکت کند.
امروز ما در ایران، در بسیاری از حوزه‌های فناوری در این گام هستیم و به نقطه‌ای رسیده‌ایم که دستاورد‌هایی قابل عرضه در بازارهای رقابتی در سراسر جهان داریم.
در حال حاضر ما نزدیک به 70 صندوق پژوهش فناوری داریم که در خدمت نیروی انسانی، شرکت ها و استارتاپ های حوزه دانش بنیان هستند و در این حوزه‌های تخصصی کار حمایتی ، VC و کار تسهیلاتی انجام می‌دهند.
از طرفی در حال حاضردر کشور ایران نزدیک به 57 پارک علم و فناوری وجود دارد. این پارک‌های علم و فناوری به افراد کمک میکنند تا ایده‌هایشان را از حالت استارت آپی خارج کرده و تبدیل به شرکت‌ها و بنگاه‌های فناور اقتصادی کنند.
در حال حاضر تعداد قابل توجهی کارخانه و مراکز نوآوری نیز درداخل ایران وجود دارد که همگی در اختیار اکوسیستم دانش‌بنیان و نیروی انسانی متخصص هستند.
از طرف دیگر نزدیک به هشت هزار شرکت دانش‌بنیان و نزدیک به دو هزار شرکت خلاق زیر مجموعه این اکو سیستم هستند. که در اینجا منظور از شرکتهای خلاق آن دسته از شرکت‌ها هستند که در حوزه تولید محتوا، فعالیتهای فرهنگی هنری، صنایع دستی، بازی و انیمیشن و در کل حوزه‌های متفاوت از حوزه تولید محصول فعالیت میکنند.
بایستی تمامی این شرکت‌ها یاری شوند تا به رشد مطلوب رسیده و از بازار داخلی به بازارهای بین‌المللی و منطقه ای وارد شوند. به همین منظور در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری، مکانیزم‌هایی در جهت توانمند‌سازی این شرکت‌ها و ورود آنها به بازارهای بین‌المللی وجود دارد.
از جمله این مکانیزم‌ها می‌توان به شبکه بزرگ کارگزاران برون مرزی که تسهیلگر امر صادرات محصولات دانش‌بنیان به دیگر کشورها هستند اشاره کرد.
همچنین ایجاد خانه‌های نوآوری و فناوری ایران (iHiT) در خارج از کشور که تاکنون 6 خانه در مناطقی از جهان از جمله کنیا، روسیه، چین، سوریه، کردستان عراق و ترکیه تاسیس شده‌اند و در ادامه توسعه این مکانیزم ، در سال جاری 3 خانه نوآوری و فناوری دیگر نیز به این خانه‌ها اضافه خواهد شد.
تمامی این مکانیزم‌ها و ابزارها ایجاد شده تا در اختیار شرکتهای دانش‌بنیان، خلاق و فناور قرارگیرد و ریسک این شرکت‌ها را برای ورود به بازارهای بین‌المللی به حداقل رسانده و بستر ساز تعاملات سازنده‌ای در حوزه علم و فناوری در عرصه بین‌الملل باشد.
همانطور که می‌دانید ایران به لحاظ علم وفناوری در منطقه جایگاه نخست را دارد و در قاره آسیا بعد از کشورهای چین، ژاپن و کره جنوبی قرار داشته و در حال رقابت با این کشورها میباشد. پس طبیعتا باید در حوزه تجاری‌سازی و ورود به بازارهای بین‌المللی و منطقه ای تلاش بیشتری نماید تا سهمی در خور توانایی‌هایش در حوزه بین‌الملل داشته باشد.
تعاملات علم و فناوری بین ایران و ازبکستان
روابط بین دو کشور ایران و ازبکستان قدمت تاریخی دارد. اما متاسفانه تا کنون در زمینه ایجاد روابط علم و فناوری بین دو کشور غفلت شده است. بنابر این هردوکشور بایستی همت نماییم تا بتوانیم به کمک یکدیگر سطح فناوری‌هایمان را ارتقا بدهیم و از ظرفیت بازارهای یکدیگر نیز در راستای توسعه محصولات فناورانه استفاده کنیم و همچنین با برنامه‌ریزی بر روی تولیدات مشترک به دیکر بازار ها با قدرت ورود نماییم.
از آنجایی که شرکتهای ما در حوزه فناوری دارای ظرفیتهای بالایی هستند و قادر هستند این ظرفیت‌ها را در اختیار شرکت‌ها، تجار و حوزه‌های علم و فناوری کشور ازبکستان قرار دهند این همکاری‌ها میتواند شروع یک بازی برد-برد برای هر دو کشور باشد.
بنابراین سفر پیش روی شرکتهای فناور ایرانی به ازبکستان نقطه عطفی است برای شروع همکاری‌های علمی و فناوری بین کشورهای ایران و ازبکستان. طبیعتا امضای تفاهم‌نامه فناوری بین دو کشور میتواند باعث ایجاد توسعه روابط و همکاری‌های فی‌مابین شود و بستر مناسبی برای تعامل بیشتر شرکتهای ایرانی و ازبکستانی با یکدیگر را ایجاد کند.
امید است، در این سفر که قرار است بیش از 40 شرکت فناور به همراه دکتر سورنا ستاری، معاون علم و فناوری رئیس جمهور در ازبکستان حضور پیدا کنند، با همراهی دولت محترم ازبکستان که میزبانمان خواهند بود ارتباط لازم في مابین شرکتهای دو طرف برقرار شده و با حمایت‌هایی که صورت خواهد گرفت ارتباطی موثر، مفید، سازنده و قابل رشد و توسعه برای هردوکشور به ارمغان آورده شود. ما هیچ محدودیتی برای همکاری و تعامل در حوزه فناوری با کشور ازبکستان نداریم و از همکاری‌های فناورانه با این کشور، در تمامی بخش‌ها استقبال می‌کنیم.
تهیه شده توسط مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
