گزارش کمپ بین‌المللی سازی شرکت‌های دانشبنیان در اصفهان
به گزارش کریدور فناوری تا بازار، کمپ بین‌المللی سازی شرکت‌های دانشبنیان، خلاق و نوآور 22 و 23 خرداد ماه با حضور مدیران سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی در سالن کنفرانس سروش شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان برگزار شد.
سرفصل‌های این دوره را فرایند ارزیابی آمادگی صادراتی و معرفی ابزارهای حمایتی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری، اصول و فنون مذاکره و مکاتبه بین‌المللی و تبیین مقررات گمرکی در فرآیند صادرات تشکیل داده است.
راضیه کهنسال (مدیر باشگاه شرکت‌های صادراتی دانشبنیان و کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری)، علیرضا پنکه ساز (دکتری مدیریت کسب و کار) و رضا گلی (رئیس کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی) ارائه دهندگان این رویداد بودند.
توسعه صادرات دانشبنیان، خواسته رئیس جمهور شهید
امیرحسین میرآبادی، رییس سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی با بیان اینکه رئیس جمهور شهید اهمیت ویژه‌ای برای دیپلماسی قائل بود، گفت: وی خواستار همراهی شرکت‌های دانشبنیان تا گام آخر برای صادرات محصولاتشان شده بود. به علاوه رئیس جمهور شهید خواستار توسعه بنیان‌های صادراتی و زیرساخت‌های صادراتی نیز بود. در همین راستا گام‌های متعددی در دولت سیزدهم برداشته شد.
میرآبادی در کمپ بین‌المللی سازی شرکت‌های دانشبنیان، خلاق و نوآور با اشاره به اهمیت توسعه صادرات دانشبنیان اظهار کرد: ما در حوزه صادرات نیاز به روش‌ها و ایده‌های جدید داریم به همین دلیل در سازمان توسعه همکاری‌های علم و فناوری بین‌المللی تلاش کردیم با ابزارسازی، ایجاد زیرساخت‌های لازم و همچنین استفاده از بستر همکاری‌های دولتی مثل ظرفیت‌های کمیسیون‌های مشترک، سفرهای عالی رتبه موجود و یا استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و ایجاد زیرساخت‌هایی مانند خانه‌های نوآوری و بسترهای فعالیت مانند کارگزاران صادراتی و حمایت از آن‌ها، به این حوزه کمک کنیم و به بیان دیگر دستگیر شرکت‌ها باشیم.
وی افزود: مسیری که همه ما با هم در حال پیمایش هستیم، مسیر روشنی است. رئیس جمهور شهید، آیت الله سید ابراهیم رئیسی، پرچمدار توسعه دیپلماسی فناوری است و تلاش‌های بسیاری را در این حوزه انجام داده است. برگزاری جلسه نظارت ستادی در خانه نوآوری و فناوری ایران نشان از توجه ویژه وی به حوزه همکاری‌های بین‌المللی دارد.
دو دستور مهم شهید جمهور جهت توسعه صادرات دانش‌بنیان‌ها
رییس سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری گفت: در دوران ریاست جمهوری رئیس جمهور شهید، وی دو دستور مشخص در این حوزه صادر کرد و خواستار پیگیری آن‌ها شد. یکی از این دستورات، توسعه زیرساخت‌های صادراتی در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری و همچنین توسعه شبکه صادراتی خارج از کشور خود با هدف افزایش انتخاب شرکت‌های دانشبنیان و فناور و تنوع بازارهای هدف آن‌ها بود.
میرآبادی گفت: دستور بعدی وی این بود که تا گام آخر دست شرکت‌ها را بگیریم و همراهی بکنیم. به عقیده وی نباید فعالیت‌ها صرفا در حد معرفی ظرفیت‌های موجود در یک کشور باشد. تا انتها که صادرات محقق شود باید شرکت‌ها را همراهی کرد.
خانه‌های نوآوری و فناوری ایران در جهان
وی افزود: طی هفته گذشته، قرارداد ایجاد مرکز فناوری و نوآوری مشترک ایران و ونزوئلا منعقد شد و ما عملا از روز جمعه گذشته به مدت 15 سال این زیرساخت را در اختیار داریم. ما الان در 7 کشور خانه فناوری و نوآوری فعال داریم که تا پایان سال جاری به 12 خانه افزایش می‌یابد. تنوع جغرافیایی خوبی داریم و خانه‌های فناوری و نوآوری ما در منطقه CIS، کشورهای همسایه، در آفریقا و آمریکای لاتین وجود دارد. تلاش داریم با این اقدامات به بهترین نحو فضاسازی کنیم برای شرکت‌های دانشبنیان و فناور که بتوانند در عرصه بین الملل موفق‌تر عمل کنند.
حمایت‌های گمرک از شرکت‌های دانشبنیان و فناور
رضا گلی، رئیس کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی گمرک جمهوری اسلامی ایران در کمپ بین‌المللی سازی شرکت‌های دانشبنیان، خلاق و فناور در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان گفت: در گمرک جمهوری اسلامی ایران و بر اساس قوانین موجود از جمله قانون جهش تولید دانشبنیان، حمایت‌های مختلفی برای شرکت‌های دانشبنیان و فناور دیده شده که مواردی از جمله فعال اقتصادی برگزیده (AEO) و دریافت تضمین مناسب و متناسب را شامل می‌شود. شرکت‌های دانشبنیان و فناور می‌توانند با اطلاع از این موارد، فعالیت مطلوب‌تری در حوزه بازرگانی داشته باشند.
11بخش اصلی چرخه اصلی صادرات
وی با تاکید بر اهمیت اطلاع از قوانین روز برای جلوگیری از بروز اختلافات و همچنین حل اختلافات پیش آمده گفت: چرخه صادرات قطعی از منظر مقررات مرتبط 11 بخش است که به ترتیب شامل موارد زیر است:
- داشتن کارت بازرگانی معتبر،
- صدور پیش فاکتور برای خریدار،
- آماده سازی کالا،
- بسته‌بندی،
- دریافت گواهی مبدا یا صدور فاکتور،
- اخذ مجوزهای قانونی در صورت لزوم،
- انعقاد قرارداد حمل و بیمه،
- تهیه عدلبندی در صورت یکنواخت بودن کالا،
- اظهار کالا به گمرک،
- ارسال کالا
- رفع تعهد ارزی
رئیس کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی گمرک جمهوری اسلامی ایران در ادامه گفت: مبادرت به امر صادرات و واردات کالا به صورت تجاری مستلزم داشتن کارت بازرگانی است که توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صادر و به تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌رسد. برای صادرات یا واردات کالا توسط شرکت‌های دانشبنیان و فناور، این شرکت‌ها باید از طریق اتاق‌های بازرگانی اقدام به دریافت کارت بازرگانی کنند. همچنین پیش فاکتور یا پروفرما اینویس، سندی است که فرو شنده کالا پس از ارائه دادن معیار و نهایی شدن قیمت و شرایط دیگر به درخواست خریدار برای اخذ مجوزهای ورود و افتتاح اعتبار اسنادی و یا پرداخت وجه صادر می‌کند.
گلی افزود: این نوع گواهی بازرسی کالا را مؤسسه‌های بازرسی بین‌المللی، صادر می‌کنند. به طور معمول این نوع گواهی برای تطابق کمّیت، کیفیّت و نوع بسته بندی کالا طبق موارد مندرج در پیش فاکتور، قرارداد، اعتبار اسنادی و یا نمونه کالا صادر می‌شود. گواهی مبدأ، سند مخصوصی است که مشخص کننده کالاست و در آن مقام یا سازمانی که اختیار صدور آن را دارد، صریحاً ارتباط و محل ساخت کالای موضوع گواهی مبدأ را به کشور یا کشورهای خاصی تصدیق می کند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به حمایت‌های موجود از شرکت‌های دانشبنیان اظهار کرد: در گمرک جمهوری اسلامی ایران و بر اساس قوانین موجود از جمله قانون جهش تولید دانشبنیان، حمایت‌های مختلفی برای شرکت‌های دانشبنیان و فناور دیده شده که مواردی از جمله فعال اقتصادی برگزیده (AEO) و دریافت تضمین مناسب و متناسب را شامل می‌شود. شرکت‌های دانشبنیان و فناور می‌توانند با اطلاع از این موارد، فعالیت مطلوب‌تری در حوزه بازرگانی داشته باشند.
رئیس کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی گمرک جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: ارائه تسهیلات گمرکی در سه سطح ۱ و ۲ و ۳ که 18 مورد تسهیلات را شامل می‌شود یکی از حمایت‌ها است. از سوی دیگر بند (ح) ماده 1 ق.ا.گ در بخش تضمین، با لحاظ ماده 4 قانون جهش تولید دانشبنیان مصوب سال 1401، وجه نقد، ضمانت نامه بانکی، ضمانت نامه صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق ضمانت صادرات و صندوق غیردولتی پژوهش و فناوری با رعایت اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری و بیمه نامه می‌تواند به عنوان ضامن معتبری که برای اجرای الزامات مندرج در مقررات گمرکی نزد گمرک سپرده می‌شود، استفاده شود.
تشریح اصول مذاکره و مکاتبات بین‌الملل
علیرضا پنکه ساز، دکتری مدیریت کسب و کار، در کمپ بین‌المللی سازی شرکت‌های دانشبنیان، خلاق و فناور در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان گفت: تسلط به اصول و فنون مذاکره و مکاتبات بین‌المللی یکی از الزامات و نیازهای شرکت‌های دانشبنیان و فناور برای فعالیت در عرصه بین‌الملل است.
وی افزود: مذاکره تبادل ارتباط برای رسیدن به توافق است وقتی شما و طرف مقابل شما دارای منافعی هستید که بین شما مشترک است و در همان حال منافعی دارید که با یکدیگر در تضاد است. مذاکره همه روزه انجام می‌شود ولی مذاکره خوب کار ساده‌ای نیست.
پنکه ساز، فعالیت موفق بازرگانی دانش‌بنیان‌ها را در عرصه بین‌الملل در گرو مذاکره اصولی و پایبندی به استانداردها در مکاتبات بین‌المللی دانست و گفت: تسلط به اصول و فنون مذاکره و مکاتبات بین‌المللی یکی از الزامات و نیازهای شرکت‌های دانشبنیان و فناور برای فعالیت در عرصه بین‌الملل است.
سه روش رایج مذاکره
پنکه ساز گفت: به طور کلی سه روش رایج مذاکره وجود دارد. روش مذاکره ملایم که معمولا در این روش افراد به سادگی امتیاز می‌دهند. روش مذاکره سخت که در آن افراد به هر نحوی به دنبال پیروزی هستند و در نهایت روش مذاکره اصولی که ترکیبی از روش‌های بالاست. برای مذاکره اصولی باید اقدامات مختلفی انجام داد. برای مثال لازم است اشخاص را از مسئله جدا کنید و روی منافع متمرکز شوید. پیش از اینکه تصمیم بگیرید چه کاری انجام دهید لازم است راه حل‌های احتمالی را ایجاد و فراهم کنید. از سوی دیگر باید اصرار داشته باشید که نتیجه مذاکره بر اساس نوعی استاندارد عینی قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: این چهار اصل اساسی مذاکره در تمام مدت از زمانی که به فکر مذاکره می‌افتید تا موقعی که یا به توافق می‌رسید یا تصمیم به قطع مذاکره می‌گیرید از اعتبار برخوردار هستند. این مدت زمان را می‌توان به سه بخش برنامه‌ریزی، گفت‌وگو و تجزیه و تحلیل تقسیم کرد. این اصول موارد متعددی شامل صداقت در گفتار، حفظ اسرار، اعتمادسازی، احترام متقابل، اندیشیدن، تمرین و تکرار، باورهای ذهنی و خودسازی و رشد شخصیت را شامل می‌شود.
مکاتبات بین‌المللی
پنکه ساز در بخش دیگری از سخنان خود درباره مکاتبات بین‌المللی و اهمیت آن برای شرکت‌های دانشبنیان و فناور برای فعالیت در عرصه بین‌الملل گفت: به طور کلی هر توافقی در زمینه امور تجارت و مشاغل و کلیه معاملات و یا عملیات تجاری بین تجار، بازرگانان، صاحبان، حرف و مشاغل تجارتی در محدوده اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی و بازرگانی و قوانین مرتبط به آن منعقد می‌شود بنابراین دانستن این اصول برای شرکت‌های دانشبنیان و فناوری که قصد فعالیت در عرصه بین‌المللی را دارند، ضروری است.
وی افزود: قرارداد تجاری نوعی از قراردادهای حقوقی است که طبق قانون تجارت هر کشور و یا تجارت جهانی بین دو طرف حقیقی یا حقوقی منعقد می شود. این قراردادها انواع مختلفی دارد که قراردادهای تبلیغات، صادرات، واردات، واردکننده انحصاری، توزیع کننده انحصاری، حمل و نقل داخلی، حمل و نقل بین‌المللی و … تنها بخشی از آن‌ها را تشکیل می‌دهد. اهمیت قرارداد در همه جای دنیا کاملا محرز و ثابت است. در روابط پیچیده اقتصادی و تجاری، تنظیم قرارداد حقوقی با توجه به اصول قراردادهای تجاری بین المللی ضمانت کننده امور متعددی است که باعث پیچیدگی آن شده است.
بیان حمایت‌های موجود برای توسعه صادرات دانشبنیان
راضیه کهنسال، مدیر كریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری‌های معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری گفت: حمایت‌های مختلفی برای صادرات دانشبنیان در کشور وجود دارد که به طور کلی می‌توان آن‌ها را در سه بخش حمایت‌های ارزی، حمایت‌های گمرکی و آیین‌نامه تسهیل دریافت استانداردهای بین‌المللی طبقه بندی کرد. اطلاع از حمایت‌های موجود می‌تواند به پیشرفت شرکت‌های دانشبنیان، فناور و خلاق و توسعه صادرات آن‌ها کمک کند.
راضیه کهنسال در کمپ بین‌المللی سازی شرکت‌های دانشبنیان، خلاق و نوآور با اشاره به حامیان گسترده صادرات دانشبنیان اظهار کرد: حمایت‌های موجود برای این حوزه را به طور کلی می‌توان در سه بخش حمایت‌های ارزی، حمایت‌های گمرکی و آیین‌نامه تسهیل دریافت استانداردهای بین‌المللی طبقه بندی کرد.
وی افزود: حمایت‌های ارزی شامل تسریع تخصیص ارز و تسهیل رفع تعهدات ارزی، تسهیلات تعرفه واردات و تخصیص خط اعتباری برای خریداران محصولات دانشبنیان در کشورهای هدف است. حمایت‌های گمرکی نیز موارد متعددی نظیر معافیت از پرداخت حقوق گمرکی، معافیت از سود بازرگانی، معافیت از عوارض صادراتی، واردات مقطعی بدون انتقال ارز، تسهیلات استاندارد اجباری، فعالان اقتصادی برگزیده (AEO)، ترخیص اضطراری کالا، واردات و صادرات موقت و تسهیلات ترخیص نسیه را شامل می‌شود.
مدیر باشگاه شرکت‌های صادراتی دانشبنیان و کریدور صادرات و تبادل فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری گفت: سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی بازوهای اجرایی متفاوتی جهت اعطای حمایت‌ها به شرکت‌های دانشبنیان و فناور در اختیار دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری، باشگاه شرکت‌های صادراتی دانشبنیان، خانه‌های نوآوری و فناوری، شرکت‌های مدیریت صادرات و کارگزاران صادرات اشاره کرد.
ابزارهای مختلف حمایت از توسعه صادرات شرکت های دانشبنیان
کهنسال ادامه داد: برای حمایت از صادرات دانشبنیان، ابزارهای مختلفی اعم از ابزارهای تبلیغاتی، تحقیقات بازار، نشست تجاری بین‌المللی، ارسال نمونه محصول، بازاریابی خارجی، عارضه‌یابی و توسعه کسب و کار، حضور در مناقصات بین‌المللی، ثبت محصول یا دارو و علائم تجاری، اخذ گواهینامه‌های محصولی، طراحی صنعتی و ساخت، آموزش بازرگانی، نمایشگاه‌های خارجی و پاویون ملی، منتورینگ و مشاوره صادرات را داراست که هر کدام به سهم خود زیرشاخه‌های مختلفی را شامل می‌شود.
وی گفت: برای مثال منتورینگ و مشاوره صادرات که از طریق پیشخوان مشاوه صادرات و واردات ارائه می‌شود، بخش‌های مختلفی بازرگانی بین‌المللی و فرآیندهای صادرات، استراتژی صادرات، حمل و نقل بین‌الملل، نقل و انتقال ارزی، مذاکرات و مکاتبات تجاری بین‌الملل را شامل می‌شود. این حمایت‌ها از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری تا سقف 40 ساعت در سال ارائه می‌شود.
مدیر باشگاه شرکت‌های صادراتی دانشبنیان و کریدور صادرات و تبادل فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مدل ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان، فناور و خلاق اظهار کرد: طرح ایده، مطالعات اولیه و تدوین چهارچوب ارزیابی طی سال‌های 1397 و 1398 انجام شد اما در نهایت در شهریور 1402 مدل جدید ارزیابی و اتوماسیون فرایند اجرایی شد.
کهنسال تصریح کرد: بر این اساس معیارهای ارزیابی و رتبه‌بندی موارد مختلفی اعم از لزوم ساخت ایران بودن، دارای تیم تحقیق و توسعه متخصص، دارای توان تولید انبوه، وجود مجوزهای لازم کیفیت عملکردی، سابقه فروش داخلی، سابقه صادراتی، وجود محصول با فناوری پیشرفته (Hi-Tech)، کیفیت مطلوب از نظر طراحی صنعتی، دارای رفتار حرفه‌ای در تعاملات بین‌المللی، دارای وب سایت مطلوب به زبان انگلیسی، دارای رقابت از نظر قیمت، ظرفیت ارائه خدمات پس از فروش بین‌المللی، دارای تاییدیه‌ها و استانداردهای بین‌المللی و دارای پتنت و یا عدم نقض نقض پتنت بودن را شامل می‌شود.
