فرصت کسب درآمد ارزی از فناوری ژن درمانی برای کشور

موضوع کسب فناوری‌های موردنیاز کشور در سال جدید اهمیت بسیاری یافته است.

کمیته مشترکی در وزارت امور خارجه و مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری مسئولیت راهبری و شناسایی چالش‌ها و پیگیری مسائل جهت دستیابی به راه حل مناسب برای کسب این فناوری‌ها و توسعه صادرات محصولات دانش بنیان را بر عهده گرفته‌اند.

یکی از موضوعات و فناوری‌های حائز اهمیت که پتانسیل بسیار بالایی برای ایجاد تحول اقتصادی در کشور دارد، فناوری ژن‌درمانی است که از آن برای افزایش طول عمر بیماران سرطانی و سایر بیماری‌های خاص می‌توان بهره برد.

در جلسه ای که به منظور بررسی ظرفیتهای این فناوری در محل شرکت ژن درمانی خاورمیانه در بیمارستان گاندی برگزار شد، زنجیره تجهیزات و دانش‌های موردنیاز جهت توسعه استفاده از این فناوری در کشور و بهبود زیرساختها برای توسعه صادرات آن مورد بحث قرار گرفت.

خانم دکتر شجاعی مدیرعامل مجموعه ژن درمانی خاورمیانه با بیان زنجیره درمانی بیماران سرطانی پس از مرحله شیمی درمانی، رادیوتراپی و ایمونوتراپی، به اهمیت بحث سلول درمانی از طریق سلولهای NK، CIK و CART اشاره نمودند و به فعالیتهای تحقیقاتی و مطالعات آزمایشی که در این خصوص در کشور و خارج از ایران در جریان است، اشاره نمودند.

راندمان‌های بالای اثربخشی استفاده از سلولهای CART برای 10 سرطان عمدتاً مرتبط با خون که بعضاً تا حذف کامل بیماری امیدبخش بوده است، این نوید را می‌دهد که تمرکز بر این فناوری بتواند نجات‌بخش جان بسیاری از بیماران در کشور باشد.

در این دیدار که با حضور کارشناسان دفتر جذب سرمایه و فناوری بین‌المللی، مرکز تعاملات بین المللی علم و فناوری صورت پذیرفت، ابراز امیدواری شد که با پیگیری‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت بهداشت و درمان، مسیر استفاده از این فناوری در کشور تسهیل گردد و با درک تالم خانواده‌ها، در جهت کاهش هزینه درمان بیماران قابل علاج با این روشها، گامی موثر برداشته شود.

علاوه بر اهمیت جنبه های بشردوستانه بهره‌گیری از این فناوری که به حفظ سلامت جسم و روان در جامعه کمک می‌نماید، بحث اقتصادی آن می‌تواند تحول عظیمی در اقتصاد کشور محقق سازد.

باید در نظر داشت که هزینه درمان بیماران سرطانی با ژن درمانی در آمریکا در حدود 400 هزار دلار، در آلمان در حدود 220 هزار یورو و در چین حداقل 80 هزار دلار است که با توجه به وجود این دانش نزد محققین ایرانی و تنها از طریق توسعه تجهیزات موردنیاز تولید این نوع سلولها، بیماران خاص با هزینه هایی کمتر از 30 هزار دلار در ایران قابل درمان هستند و فرصت بسیار گرانبهایی برای صادرات خدمات سلامت از طریق جذب بیماران خارجی در این خصوص وجود دارد.

مسعود حافظی، سرپرست دفتر جذب سرمایه و فناوری بین‌المللی در این نشست، ابراز امیدواری کرد که هر چه سریعتر بحث سنتز ژن که تاکنون بصورت سفارشی توسط سایر کشورها صورت می‌پذیرفت، با مشارکت و حضور شرکتهای دانش‌بنیان نظیر شرکت ژن‌سازه مرتفع گردد و تولید صنعتی lentivirus و تامین تجهیزات اساسی تولید سلولهای CART نیز با مشارکت بخشهای خصوصی سرمایه‌گذار تسریع گردد.

سالانه در حدود 1.25 میلیون نفر در کشورهای مختلف دنیا مبتلا به انواع سرطانهای خونی می شوند که بسیار از آنها در مراحل پیشرفته بیماری که توقف آن از طریق شیمی درمانی میسر نیست، نیازمند استفاده از ژن‌تراپی هستند.

به نظر می‌رسد کسب سهم تنها 1% از این بازار بتواند فرصت یک میلیارد دلار درآمدزایی ارزی برای کشور را فراهم نماید. مسعود حافظی ابراز امیدواری کرد تا وزارت بهداشت و درمان کشور به مساله توسعه زیرساخت‌های ژن درمانی در کشور به عنوان یک اولویت استراتژیک بنگرد زیرا به واقع در صورت سرمایه‌گذاری صحیح در این حوزه، این فناوری پتانسیل همپایی با صادرات نفت کشور را در اختیار خواهد داشت.