چگونه دولت ها از هوای رقیق پول ایجاد می کنند؟
در مارس ۲۰۲۰ (اسفند ۹۸)، بیماری همه‌گیر کوید-۱۹ اقتصاد جهانی را تکان داد. میلیون‌ها نفر شغل خود را از دست دادند، و مشاغل بسیاری برای بقای خود یا تعطیلی کامل تلاش کردند. دولت‌ها با برخی ازبزرگ‌ترین بسته‌های امدادی اقتصادی در تاریخ پاسخ دادند.
ایالات متحده به تنهایی در مرحله اول برای کمک ۲/۲ تریلیون دلار هزینه کرد. این‌همه پول از کجا آمده است؟
اکثر کشورها دارای بانک مرکزی هستند که عرضه پول را مدیریت می‌کند و برای جلوگیری از دخالت‌های سیاسی از دولت مستقل است. دولت می‌تواند انواع مختلفی از سیاست‌های اقتصادی، مانند کاهش مالیات مردم و ایجاد شغل از طریق پروژه‌های زیربنایی عمومی را اجرا کند، اما این امر در واقع نمی‌تواند فقط عرضه پول را افزایش دهد. بانک مرکزی مقدار پول در گردش در یک زمان را تعیین می‌کند.
در این ویدیو Jonathan Smith از سخنرانان آموزش اقتصاد توضیح می‌دهد:
بنابراین چرا بانک‌های مرکزی نمی‌توانند چاپ پول نامحدود را برای کمک به اقتصادِ در بحران مجاز کنند؟
آنها می‌توانند، اما این یک راه‌حل کوتاه مدت است که لزوما رشد اقتصادی را در درازمدت افزایش نمی‌دهد و در حقیقت می‌تواند به اقتصاد آسیب برساند. چرا؟ با مقدار بیشتری پول در گردش، تولیدکنندگان کالاهایی مانند غذا، پوشاک و اتومبیل می‌توانند به سادگی با افزایش قیمت به تقاضا پاسخ دهند، به جای تولید بیشتر این کالاها و ایجاد مشاغل جدید. این بدان معناست که شما دیگر نمی‌توانید با همان مقدار پول به اندازه قبل خرید کنید- وضعیتی که به عنوان تورم شناخته می‌شود. اندکی تورم، حدود ۲ درصد در سال، نشانه سلامت اقتصادی است، اما تورم بیشتر می‌تواند سریع اقتصاد را از مسیر خارج کند.
در دهه‌های اخیر، بانک‌های مرکزی رویکردی را امتحان کردند به نامِ تسهیل کمی برای تزریق پول نقد به اقتصاد در عین حفظ کردن خطر کم در ایجاد تورم شدید. در این رویکرد، یک بانک مرکزی با خرید سهام نهادی دیگر، جریان نقدینگی را افزایش می‌دهد.
هرکسی می‌تواند سهام را از شرکت‌ها یا دولت‌ها بخرد. هنگام خرید سهام، در اصل شما به شرکت – یا دولت – وام می‌دهید با این وعده که بعداً آن را با بهره بازپرداخت می‌کنند. به همین دلیل است که خرید سهام گاهی به عنوان خرید وام شناخته می‌شود.
وقتی فردی سهام خریداری می‌کند، از پول در حال گردش استفاده می‌کند. اما وقتی بانک مرکزی سهام می‌خرد، در واقع پول نقد ایجاد می‌کند و پولی را تأمین می‌کند که قبلا در ازای اوراق سهام وجود نداشت.
هم طی بحران مالی ۲۰۰۸- ۲۰۰۹ و هم در ۲۰۲۰، بانک مرکزیِ ایالات متحده، فدرال رزرو، اوراق بهاداری از دولت آمریکا به نام اوراق خزانه خریداری کرد. از لحاظ تاریخی، مردم بسیاری این اوراق را به عنوان نوعی سرمایه‌گذاری مطمئن خریدند، با باور اینکه دولت ایالات متحده آنها را با بهره بازپرداخت می‌کند. در اوایل ۲۰۲۰، فدرال رزرو متعهد شد که اوراق خزانه نامحدود بخرد و به دولت ایالات متحده مبلغ بی‌سابقه‌ای وام بدهد – پول نقدی که دولت برای تأمین هزینه‌های امدادرسانی مانند چک‌های محرک و مزایای بیکاری استفاده کرد.
این معادل چاپ پول نیست، گرچه ممکن است شبیه به نظر رسد. به دلیل نحوه قیمت‌گذاری اوراق بهادار، فدرال رزرو با خرید این تعداد، بازدهی آنها را کاهش داد، که این امر سرمایه‌گذاران دیگر را تشویق می‌کند تا به منظور کسب بازده مناسب، به شرکت های ریسک‌پذیرتر – مانند شرکت‌های کوچک و متوسط – وام بدهند. تشویق وام‌دهی از این طریق باید به شرکت‌های مختلف برای وام گرفتن، کمک کند تا به پروژه‌ها و استخدام‌ها برسند و علاوه بر تقویت اقتصاد در طول زمان به دولت کمک کند تا در کوتاه مدت پول نقد مورد نیاز مردم را تامین کند.
تعهد فدرال رزرو برای خرید وام نامحدود دولت سوالات و ابهام‌هایی را برانگیخته است. در ظاهر، این بدان معناست که دولت می‌تواند سهام بیشتری را منتشر کند، سهامی که بانک مرکزی خریداری می‌کند. سپس دولت می‌تواند از پول سهام جدید برای بازپرداخت سهام قدیمی استفاده کند، به این معنی که دولت هرگز بدهی خود به بانک مرکزی را پس نمی‌دهد.
با استناد به این طرح و سایر طرح‌های نظری، برخی از اقتصاددانان نگرانی‌هایی مبتنی بر خرید وام دولت توسط بانک مرکزی، مطرح کردند که این امر براندازی سیستم طراحی شده برای محافظت از اقتصاد است. دیگران اصرار داشته‌اند که این اقدامات ضروری هستند و تا کنون به ثبات اقتصاد کمک کرده‌اند. اگرچه تسهیل کمی در سال‌های اخیر بسیار رایج شده است، اما هنوز امری نسبتاً جدید است و پیامدهای بالقوه‌ای در حال آشکار شدن هستند.
